Ова се 8-те најголеми гревови, но само еден од нив не остава простор за покајание и прошка.
Гревот не е замислена состојба, туку тежината на гревот директно се рефлектира на нашиот живот.
Што е грев, а кои се најголемите гревови, се прашуваат православните христијани, особено за време на Велигден или Великиот пост. Многу луѓе слушнале за терминот „7 cmpтни гревови“, но зошто има 7 и што навистина значи „cmpтоносен грев“, ако имаме шанса искрено да се покаеме за се што правиме, освен за camoybиство, дополнително ги збунува верниците.
За да се разбере тежината и сериозноста на гревот, потребно е прво да се разјасни значењето на таа состојба, истакнуваат од Православниот богословски факултет.
– Свети Никола Кавасила гревот го дефинира како болe т на волјата. Волјата има проекција во реалноста, така што гревот не е некаква имагинарна состојба на лоша сентименталност, туку неговата тежина директно се открива во нашиот живот. Од секојдневниот живот знаеме колку е проблематична поколебливата волја и какви последици остава врз нас.
Секоја поделба на одлуки и поделено размислување го доведува човекот во конфликт со себе, а потоа и со другите. Оваа состојба на отуѓување од себе и отуѓување од другите е состојба на грев – вели Никола Лукиќ, асистент на Православниот богословски факултет во Белград.
Според тоа, гревот не е исклучиво духовна категорија што ја забележуваме одвреме-навреме, туку реален проблем на нашето постоење и на одлуката што сакаме да бидеме, додава тој.
НАЈГОЛЕМ ГРЕВ Е НАШАТА УПОРНОСТ ДА НЕ СЕ ПОКАЕМЕ
– Зборовите на Светото Писмо: „Секој грев и хула ќе им се прости на луѓето, а хулата против Светиот Дух нема да им се прости на луѓето“, не се наменети да не исплашат, туку да откријат вистинска грижа за човечкото постоење, и во ова и во иднина.
Да се потсетиме на пример за некој порок и зависност и ќе ни биде јасно што е последица од бо леста на волјата, т.е. грев. Хулата против Светиот Дух претставува негативен внатрешен став кон Христовото дело кој е непроменлив и затоа непростлив.
Не е дека Бог не може да прости грев, туку дека односот кон Христовото евангелие е толку изопачен и ексклузивен што не остава простор за промена и покајание. Богохулењето против Светиот Дух е нашето трајно НЕ на повикот Божји и нашата упорна и свесна непокајание и истрајност на патот на самодоволноста – нагласува Лукиќ.
СЕДУМ CMPPТНИ ГРЕВОВИ
Тогаш се поставува прашањето, каков е статусот на седумте cmpтни гревови? И зошто тие се см ртни или пocmpтни од другите?
– Тоа се: гордоста, среброљубието, блудот, зависта, прејадувањето, лошата меморија и мрзеливоста. Апостол Павле јасно ни сведочи: „Платата за гревот е cmpт“. Cmpтта е природна последица на гревот, исто како што пропаст е природна последица на лошите одлуки. Затоа, секој грев е потенцијално cmpтен бидејќи истрајноста во него трајно го оштетува нашето битие.
Тоа е виpyc кој го напаѓа нашиот систем и ако тој виpyc се размножи или не се оневозможи на време, системот ќе падне со сите неизбежни последици што ги знаеме – објаснува тој и додава дека гневот се споменува и во овој случај, но тој гнев е всушност е можна последица на некој од наведените гревови, недоразбирање и слабост.
Сепак, има причина зошто овие гревови се нагласени и наречени cmpтни, додава тој.
– Затоа што не дејствуваат од слабост, туку секогаш со своја волја и намера. Тие се причина и за многу други гревови. Нивната сериозност најдобро се разбира во спротивност со доблестите што им се спротивставени. За гордост, тоа е понизност. Гордоста е состојба во која личноста погрешно го оценува својот однос со друг, сметајќи се себеси за подобар или попосакуван.
Смирувањето го чисти замагленото огледало на сознанието и нашите недостатоци стануваат повидливи за нас, а со тоа се препорачуваат за исправка.
Љубовта кон парите или алчноста трајно го оштетуваат нашето чувство за друг, а вистинското гледиште за ситуацијата е „каде што е твоето богатство, таму е и твоето срце“.
Блудот ја уништува светоста на телото, инсистирајќи на претерана сензyaAлност и страст, и бара од човекот да се поистоветува со нагонот.
Зависта нè разболува со нејзиното присуство, затоа што со завидување на друг се измачуваме себеси, а не на оној на кој му завидуваме. Зависта се раѓа од чувството дека не сакаме да признаеме дека има некој подобар од нас во она што го работиме. Да, сепак има подобар! „Направете се едни со други поголеми од себе“ е лекот за самољубие.
Прејадувањето нè штети физички и јасно покажува дека гревот има физички последици.
Погрешно сеќавање е изрекување суд за себе. Во Господовата молитва велиме: „И прости ни ги долговите наши, како што им простуваме и ние на нашите должници“. Дали простуваме или нè судат според нашата нељубезност? И како тоа не сакаме да разговараме со некого, туку сакаме Бог да не слуша?
Мрзеливоста е главниот проблем. Христијанскиот живот е динамична реалност која ги цени промените и се соочува со проблемите реално и храбро, наместо да ги маскира со пасивност. Мрзеливоста е во коренот на непокајанието – објаснува тој.
АКО НЕ СМЕ ПОДОБРИ ДЕНЕС ОД ВЧЕРА, ТОА ЗНАЧИ НИЕ СМЕ ПОЛОШИ
Нема средна состојба на реалноста, вели Лукиќ
– Ако денес не сме подобри од вчера – ќе бидеме полоши. Набројувањето на смр тните гревови не потсетува на тоа. Ако не се потрудивме да го отстраниме вчерашниот грев и останавме во слабост на лошите одлуки, во депресија и очај без да го видиме Христос Спасителот, нашиот грев стана cmpтен.
Набројувањето на гревовите во поставувањето на бројот 7 не е некаква римокатоличко-схоластичка поставеност што треба да се елиминира. Ниту, пак, православието се гледа како антитеза на римокатолицизмот, во однос на кој нужно мора да се спротивстави. Пребројувањето не е спорно, бидејќи не претставува конечен збир, туку е показател за најопасните злостoppcтва и нивните трајни последици – објаснува тој.
– Ако светилникот на море е корисен, дали е важно кој го изградил? А го изгради целокупното искуство на Црквата, искуството на светиите и подвижниците кои вредно застанаа на Христовиот пат. Периодот на молитвено расположение на Великиот пост (Велики, Велигденски пост) во кој се наоѓаме најдобро може да се опише со зборовите на Ефрем Сирин, а тоа е заклучокот на нашиот краток поглед на оваа тема:
„Господи, владетелу на мојот живот, не ми давајте дух на мрзеливост, љубов кон моќта и празно зборување“. Дух на мудрост, смирение и љубов, дај ми, jac cym слугата Твој. Господи цару, дај ми да ги видам моите гревови и да не му судам на мојот брат, зашто си благословен во вечни векови. Амин”